مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران.
چکیده
کمبود منابع چوبی از یک طرف و اجرای طرح تنفس جنگل از طرف دیگر، اهمیت تأمین چوب را برای کشور دو چندان نموده است. یکی از راههای تأمین آن زراعت چوب با گونه های سریع الرشد می باشد. برای تعیین وضعیت کمی و کیفی، عملکرد چوب صنوبر و وضعیت اقتصادی و اجتماعی صنوبرکاریهای استان گلستان این بررسی انجام شد. براساس عملیات میدانی و تجارب منطقه ای پراکنش و تراکم صنوبرکاریها، تعداد 40 توده به صورت سیستماتیک- تصادفی در 8 شهرستان استان انتخاب و خصوصیات اکولوژیکی (اقلیمی، جغرافیایی، زراعی، خاک و غیره)، متغیرهای کمی و کیفی درختان (گونه صنوبر، سن، تراکم کاشت، قطر، ارتفاع و حجم چوب و غیره)، ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی صنوبرکاران، عملیات داشت و بیلان اقتصادی آنها ثبت شد. بررسی مولفه های مورد نظر نشان داد که به علت وضعیت خاص اکولوژیکی، گسترش صنوبرکاریها بیشتر در غرب و مرکز استان دیده می شود. درختان صنوبر به طور عمده دست کاشت و دارای مالکیت خصوصی مشخص و گستره آنها در حاشیه رودخانه ها، انهار، اطراف باغات و مزارع و مناطق مسکونی روستایی متفاوت است. درمجموع 60 درصد توده های صنوبر استان جزو گونه صنوبر p.deltoiedes با تاج باز و 40 درصد صنوبر p.nigra با تاج بسته می باشند. متوسط سن توده های صنوبر استان 17/2 سال می باشد. متوسط فضای اشغال شده توسط هر درخت 10/4 مترمربع، درصد ماندگاری درختان توده 12/7 درصد، متوسط قطر برابر سینه درخت، ارتفاع کل درخت و رویش حجمی درخت به ترتیب معادل 17/1 سانتیمتر ،14/2 متر و 0/21 مترمکعب بود.
)