نقش ایستگاههای تحقیقاتی در حفظ و مدیریت گونه های شورزیست استان گلستان

نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 محقق، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران v.ghandehary@gmail.com

2 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

3 محقق، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر، افزایش شوری خاک و گسترش اراضی شور به یکی از چالش‌های مهم زیست‌محیطی و کشاورزی تبدیل شده است. گونه‌های گیاهی شورزیست (هالوفیت‌ها) با توانایی رشد در شرایط شور، به­ عنوان گزینه‌هایی مؤثر برای احیاء اراضی شور و حفاظت از تنوع زیستی مطرح هستند. ایستگاه‌های تحقیقاتی با انجام مطالعات میدانی، شناسایی و ارزیابی عملکرد این گونه‌ها، نقش کلیدی در حفظ، معرفی و مدیریت گونه‌های شورپسند ایفاء می‌کنند. این مقاله با رویکردی مروری به بررسی کارکردهای ایستگاه‌های تحقیقاتی در زمینه حفاظت از گونه‌های شورزیست با احیای گونه­ های بومی، تثبیت خاک و کنترل بیابان ­زایی به این مهم پرداخته و به معرفی گونه‌هایی نظیر Aeluropus logopoides، Salicornia herbacea، Tamarix stricta و Aeluropus littoralis می‌پردازد که با توان تحمل شوری بالا (بیش از 8 دسی‎ زیمنس بر متر) در استان گلستان نیز پراکنش دارند. طول عمر این گونه ­ها با توجه به شرایط خشکی، شوری و چرای مفرط کوتاه شده و به حداکثر 5 سال می­ رسد، البته به استثناء Tamarix که جزو گونه ­های مقاوم به خشکی است و طول عمر زیادی هم دارد. نتایج مطالعات نشان می‌دهد که استفاده هدفمند از این گونه‌ها، به ­ویژه در قالب طرح‌های احیاء و تثبیت خاک می‌تواند در کاهش فرسایش، احیای زیست‌بوم‌های شور و توسعه پایدار منابع طبیعی مؤثر واقع شود. یافته‌های این مطالعه می‌توانند به­ عنوان مبنایی برای برنامه ‎ریزی، مدیریت منابع شور و برنامه‌ریزی بلندمدت حفاظت از تنوع زیستی در مناطق شور مورد استفاده قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها