چالش‌ها و ظرفیت‌های پویش مردمی تولید و کاشت یک میلیارد درخت با هدف ترویج کاشت و نگهداری نهال‌های جنگلی در استان کردستان

نوع مقاله : ترویجی

نویسنده

استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران m.haidari@areeo.ac.ir

چکیده

جنگل‌های زاگرس دارای خدمات بوم‌سازگانی متنوع اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی متعدد است. از سال 1402 پویش مردمی تولید و کاشت یک میلیارد درخت در چهار سال آغاز شد و سالانه 250 میلیون اصله نهال/قلمه در کشور کاشت می‌شود و برای استان کردستان سه میلیون اصله نهال در سال پیش‌بینی شده است. بر اساس پایش‌های میدانی و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با کارشناسان بخش اجرا (تعداد 20 نفر از کارشناسان صاحب­نظر استان و شهرستان‌های تابع)، موارد شامل: 1- تخصیص نیافتن اعتبار پروژه علی‌رغم انجام کامل تعهد، 2- الزام‌آور نبودن توافق­نامه‌های مشترک اداره کل منابع طبیعی و دستگاه‌های اجرایی و جوامع محلی، 3- نبود پروژه تحقیقاتی در راستای پایش اقدامات بخش اجرا و 4- مشارکت کم نهالستان‌های بخش خصوصی در تولید نهال به‌عنوان مهم‌ترین موانع این پویش معرفی شدند. در ادامه برای نیل به اهداف این پویش در استان کردستان، موارد زیر پیشنهاد می‌شود. 1- تأمین اعتبار لازم جهت نوسازی و تجهیز نهالستان‌ها، 2- پیش‌بینی و تخصیص اعتبارات لازمه در قالب عقد موافقت‌نامه جهت تولید، تأمین و کاشت نهال برحسب تعهدات ایجادشده برای استان (تخصیص به‌موقع اعتبار)، 3- با توجه به وجود اقلیم‌های مختلف در استان، ارزشیابی عملکرد تولید و کاشت اداره کل منابع طبیعی استان برحسب مناطق اقلیمی ضرورت دارد، 4- با توجه به پدیده خشکسالی و محدودیت‌های منابع آب درصدی از اعتبار برای مواد تأمین کننده رطوبت مورد نیاز نهال درنظر گرفته شود. براساس نتایج پژوهش پیشنهاد می‌شود در ادامه پویش محدودیت‌ها و الزامات تحقق کاشت یک میلیارد درخت در سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور و استان کردستان پیش‌بینی و لحاظ گردد.  

کلیدواژه‌ها