استادیار پژوهش، بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویجی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران dr.alipour82@gmail.com
چکیده
از سال 1363 برنامه خروج دام از جنگل مطرح شد. درآن سال بحث خروج جنگل نشینان برای حفظ جنگل های شمال مطرح گردید. دستگاههای دولتی ذیربط اعلام کردند که بزرگترین مشکل جنگل های شمال، حضور جنگل نشینان و دام در جنگل است. طرح خروج دام از جنگل به عنوان یک طرح توسعه ای و منطقه ای با هدف حفظ و احیاء جنگل ها و بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی دامداران در سال 1371 در جنگل های شمال کشور به مرحله اجرا درآمد و در دهه های 70 و 80 شدت گرفت. مسأله حفاظت از مراتع و جنگل ها در کل کشور و جنگل های شمال در برنامه های 5 ساله کشور مرتباً تکرار گردید. بر اساس آمار ارائه شده توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، تا پایان برنامه سوم تنها 2938 خانوار (3/7 درصد) از مجموع کل خانوارهای ساکن در جنگل های هیرکانی و 1001790 واحد دامی (22/9 درصد) از کل دام های موجود خارج شدند. درصد ناچیز موفقیت اجرای طرح نشان می دهد که برخورد با مسائل انسان محور در جنگل های هیرکانی نیاز به مطالعات همه جانبه داشته و اصولاً اتخاذ و اجرای یک سیاست کلی و همسان در همه 103 حوزه آبخیز به دلیل تنوع بالای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی باعث اتلاف منابع و پیچیدگی های بیشتر مشکل خواهد شد. در این مقاله کوشش شده تا سه سناریوی قابل تصور در اصرار دولت برای اجرایی شدن این طرح علیرغم موفقیت های اندک آن در طی چهار برنامه مورد بررسی قرار گیرد.
علیپور نخی, عباس. (1403). ساماندهی جنگل نشینان هیرکانی شمال ایران ( بازخوانی یک طرح با سناریوهای محتمل ). مدیریت پایدار جنگلهای هیرکانی, 6(1), 23-31.
MLA
عباس علیپور نخی. "ساماندهی جنگل نشینان هیرکانی شمال ایران ( بازخوانی یک طرح با سناریوهای محتمل )". مدیریت پایدار جنگلهای هیرکانی, 6, 1, 1403, 23-31.
HARVARD
علیپور نخی, عباس. (1403). 'ساماندهی جنگل نشینان هیرکانی شمال ایران ( بازخوانی یک طرح با سناریوهای محتمل )', مدیریت پایدار جنگلهای هیرکانی, 6(1), pp. 23-31.
VANCOUVER
علیپور نخی, عباس. ساماندهی جنگل نشینان هیرکانی شمال ایران ( بازخوانی یک طرح با سناریوهای محتمل ). مدیریت پایدار جنگلهای هیرکانی, 1403; 6(1): 23-31.