ساختارهای اجتماعی "بندپی شرقی" و نقش آن در مدیریت بر منابع طبیعی منطقه

نوع مقاله : ترویجی

نویسنده

استادیار پژوهش، بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویجی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران. dr.alipour82@gmail.com

چکیده

بندپی شرقی منطقه ­ای آشنا در پهنه منابع طبیعی شمال ایران است که به دلیل الگوی پراکنده سکونت­ گزینی چهره­ای نامطلوب از وضعیت کیفی جنگل را در این منطقه به­ نمایش گذاشته است. بزرگترین و مهمترین طایفه آن، طایفه فیروزجاه با 2392 خانوار می ­باشد. این طایفه از 27 تیره تشکیل شده که از میان خود 5 نفر را به­ عنوان اعضای شورای مرکزی و این 5 نفر هم یک نفر را به ­عنوان رئیس شورا انتخاب می ­نمایند. منطقه به­ لحاظ قشربندی اجتماعی به پنج ناحیه تقسیم که در آن دو نـوع بهره­ برداری از مـراتع انجام می ­شود: الف) بهره­ برداری با مالکیت مشاع در مراتع غیرمشجر (پرکوه، ساکوه، سرکوه) و ب) بهره­ برداری با مالکیت خصوصی در مراتع مشجر (مازرون، مه ­سر، رجه، پرتاس). با گسترش نقش و عملکرد این ساختار از محدوده با مالکیت ­های مشاع به محدوده با مالکیت ­های فردی می­ توان نسبت به افزایش توان تولید سرپای چوب امیدوار بود. در این راستا با واگذاری مراتع مشجر ”قشلاق، مه ­سر و رجه” در قالب طرح نهضت مردمی غرس یک میلیارد اصله نهال به­ شرط نگهداری تا زمان برداشت و رهاسازی مراتع مشجر پرتاس و پرکوه از سوی مالکین دارای پروانه چرا می­ توان به افزایش پوشش جنگلی در این بخش از منطقه امید زیادی داشت. برای ضمانت موفقیت اجرای این طرح حتماً سران تیره­ ها (سربنیچه ­ها) بایستی دخالت مستقیم داده شوند.

کلیدواژه‌ها