الزامات احیاء و توسعه جنگل در ناحیه رویشی هیرکانی

نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران m.haidari@areeo.ac.ir

2 دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران

4 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل، موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

مساحت جنگل‌های هیرکانی از گذشته تا امروز در حال کاهش است و ضرورت دارد طرح‌های جنگل­کاری با دیدگاه حفاظتی- حمایتی، به‌ویژه در دوره استراحت جنگل، تهیه و برای احیاء و توسعه جنگل‌های هیرکانی اجرا شود. جهت بررسی وضعیت جنگل­کاری در این ناحیه رویشی، از آمار جنگل‌کاری‌های سالانه سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور استفاده شد. نتایج نشان داد که در دوره 15 ساله (1398-1384)، بیشترین درصد تحقق جنگل­کاری‌ها، مربوط به برنامه‌ چهارم توسعه ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ بوده است. در دوره 15 ساله مورد پژوهش، مساحت پیش‌بینی شده جنگل­کاری 192955 هکتار بوده ولی در عمل 122037 هکتار جنگل‌کاری (61/7 درصد) محقق شده است. مهمترین علل محقق نشدن اهداف برنامه­ های جنگل­کاری در ناحیه هیرکانی به ­ترتیب شامل کاهش اعتبارات جنگل‌کاری به‌ویژه در چند سال اخیر، پایین بودن نرم‌های جنگل­کاری نسبت به هزینه واقعی جنگل­کاری، افزایش تخریب جنگل، پیچیده بودن کاربری‌ها و نبود فضای خالی برای توسعه جنگل و نیز کاهش اعتبارات مراقبتی بوده و توصیه گردید برنامه­ پـایش و ارزیـابی جنگل­کـاری­ها، تدوین طرح­های جنگل­کـاری با رویکرد حفـاظت از جنگل­کاری‌های مـوجود، افزایش اعتبارات جنگل­کاری‌ها، به‌کارگیری رویکرد مشارکتی و استفاده از نیروهای بومی در توسعه جنگل، کنترل عوامل تخریب جنگل­کاری‌ها و تقویت زیرساخت­ها و امکانات سازمان جنگل‌ها در جنگل­کاری پیگیری و برنامه ­ریزی گردد. 

کلیدواژه‌ها